Leefbaarheid & wonen

Wonen is een grondrecht in Nederland en vervult een menselijke basisbehoefte. Maar een thuis is veel meer, dan enkel het hebben van een dak boven je hoofd. Fijn wonen is een basisvoorwaarde voor fysieke, sociale, emotionele en mentale stabiliteit; en daarmee ieders toegang tot welzijn en geluk. Maar de maatschappij staat nu voor diverse opgaven, waardoor dit niet voor iedereen gegarandeerd is.

Een fijn (t)huis voor iedereen

Huisvestingsopgave in Nederland

Nederland staat door een tekort aan woningen voor een grote een systeemopgave, waardoor de (huur)prijzen stijgen en de wachtrijen voor sociale huurwoningen groeien. Door vele ontwikkelingen zoals de vergrijzing, langzame woningbouw en meer uitstroom van gespecialiseerde zorg in (ouderen)instellingen richting thuiszorg, wordt het steeds lastiger om voldoende en geschikte woningen te vinden. De volkshuisvestingsopgave wordt groter en de effecten snijden dwars door de maatschappij heen. Voornamelijk starters, lage inkomens zoals eenoudergezinnen of mensen die extra zorg nodig hebben, trekken aan het kortste eind. Zo schuilt achter ieders zoektocht naar een betaalbare woning in deze woningmarkt, een groeiende maatschappelijke ongelijkheid.

Sociale innovatie in de wijk

In Nederland kampen veel wijken met complexe problemen rondom eenzaamheid, ongelijke kansen, verloedering of een gebrek aan sociale cohesie. We zien een verschuiving in de maatschappij, waarbij het belang voor een sterke en gezonde wijkgemeenschap groter wordt. In zulke wijk- gemeenschappen vormen bewoners een sociaal vangnet voor elkaar en worden problemen opgevangen voordat ze ontstaan.

In veel buurtontwikkelingsprojecten moet dus meer ruimte gecreëerd worden voor sociale innovatie. Nieuwe vormen van besluitvorming waarin de behoeftes van bewoners en hun eigenaarschap centraler komen te staan. Maar tegelijkertijd oog hebben voor lange termijn oplossingen die bijdragen aan de leefbaarheid en sociale cohesie in de wijk. Bewoners weten immers zelf het beste wat hun wijk nodig heeft.

Thuis met zorg

De groep mensen die extra ondersteuning aan huis nodig hebben door ouderdom, gezondheidsproblemen of psychische uitdagingen wordt steeds groter. De opgave om te kunnen voldoen aan passende zorg wordt echter steeds complexer, door het tekort aan zorgpersoneel en woningen binnen ouderen en/of gespecialiseerde zorginstellingen. De wijk en het welzijn van de bewoners wordt ook steeds vaker erkent als een essentiële schakel voor preventieve zorg. De vraag naar nieuwe vormen van woon-zorg concepten groeit. Maar ook voor sociale wijkinnovaties die aandacht hebben voor de verbetering van de mentale en fysieke gezondheid én samenwerking met lokale zorgpartijen.

Meer over gezondheid en zorg

Inclusieve energietransitie

De verduurzamingsopgave in Nederland eist ook energie-efficiënte maatregelen in woningen en wijken, om de buurt meer klimaatbestendig te maken. Ook hier geldt dat de gemeenschapsbetrokkenheid van groot belang is, voor rechtvaardige en inclusieve beleidsvorming en uitvoering. Niet iedereen beschikt over dezelfde middelen, juiste kennis of vaardigheden om mee te kunnen doen en profiteren van de energietransitie. Verduurzamingsmaatregelingen zoals zonnepanelen, warmtepompen of isolatie zijn duur, waardoor huishoudens met lagere inkomens buitengesloten kunnen worden in de transitie. Wanneer zij vast komen te zitten met hoge energierekeningen, vergroot dit de energiearmoede en ongelijkheid. Een integrale en inclusieve aanpak is daarom essentieel om te garanderen dat alle bewoners toegang hebben om mee te bewegen in de energietransitie.

Benieuwd naar wat wij nog meer doen in de woningcorporatiesector?

Lees hier meer

Dak- en thuisloosheid

In de grote steden van Nederland groeit de groep mensen die geen stabiele woonplek heeft, in tijdelijke opvang verblijven of vaak op straat leven. Dakloosheid vergroot de kans op een vicieuze cirkel, met levensverwoestende gevolgen op gezondheid, werkloosheid en sociale uitsluiting van dien. Omdat de impact van dakloosheid op zoveel (al dan niet alle) leefgebieden heeft, is ook hierbij een integrale en vooral een menselijke aanpak van essentieel belang. Dit vraagt om samenwerking tussen verschillende instanties, zoals zorgverleners, sociale diensten en woningcorporaties, om maatwerk te kunnen leveren.

Het is noodzakelijk om na te denken over manieren waarop we preventieve maatregelen kunnen invoeren die dakloosheid in een vroeg stadium kunnen tegengaan, zoals het voorkomen van huisuitzettingen (wat volgens de Nederlandse wet niet mag maar wel gebeurt). Uiteindelijk is het bieden van perspectief en duurzame oplossingen cruciaal om voor deze groeiende groep mensen weer een mooie plek in de samenleving te creëren.