Jongeren aan het roer: waarom vertrouwen de sleutel is tot duurzame verandering

Jongeren in Nederland vinden klimaatverandering een enorm belangrijk onderwerp en maken zich daar serieus zorgen over. Toch zie je ze vaak niet terug op de plekken waar belangrijke beslissingen worden genomen. En de beslissingen van de ‘oudere’ generatie? Die brengen vaak niet de verandering die we hopen.  

Dus, wat werkt er dan wel? En vooral, wat werkt voor jongeren? Zij zijn immers de generatie die straks het stokje overnemen.  

Van zelfsturing naar succes 

Het afgelopen jaar ontdekten we een veelbelovende aanpak toen een groep jongeren een jongerenconferentie over duurzaamheid organiseerde. Ze kregen de vrijheid om de conferentie vorm te geven zoals zij dat wilden, zonder instructies van buitenaf. En wat bleek? Deze aanpak was een groot succes. Ze wisten in korte tijd meerdere inspirerende sprekers aan te trekken en vijftig leeftijdsgenoten bijeen te brengen om duurzaamheid in Utrecht een nieuwe impuls te geven. Deze ervaring heeft ons geleerd dat het niet alleen belangrijk is om jongeren te activeren, maar vooral om hen te vertrouwen.  

Waarom is dat vertrouwen in jongeren zo belangrijk? Omdat jongeren zichzelf kunnen positioneren als ‘kartrekkers’, de mensen die andere jongeren inspireren en meenemen. Zoals de theorie zegt, heeft ieder succesvol maatschappelijk initiatief minimaal één kartrekker nodig die bereid is om het voortouw te nemen. Deze jongerengroep heeft precies die rol op zich genomen. Ze hebben zichzelf tot kartrekker gemaakt en zijn samen met andere jongeren een belangrijke bijdrage aan het leveren aan een duurzame ontwikkeling in de stad.  

Door jongeren niet alleen te activeren maar ook te vertrouwen, geven we hen de ruimte om hun eigen ideeën en initiatieven te ontwikkelen. Dit vertrouwen blijkt cruciaal: het stelt jongeren in staat om zichzelf als leiders te positioneren en anderen te inspireren. En dat is precies wat we nodig hebben om de duurzaamheidsdoelen te bereiken die we nastreven. 

De kunst van positief beleren 

Een ander belangrijk inzicht uit de Community Challenge is dat beleren niet altijd negatief hoeft te zijn, zolang het maar op een goede manier gebeurt. In de podcast die we maakten met Wilbert (Utrecht4GlobalGoals) en Lot (medeorganisator van de jongerenconferentie), bleek dat beleren ook op een positieve manier kan bijdragen. Ze benadrukten dat aanwijzingen en begeleiding waardevol kunnen zijn, mits ze op een manier worden gegeven die respectvol en motiverend is. 

‘Ik vind het heel prettig als ik eens in de zoveel tijd beleerd wordt, want ik ben me vaak genoeg bewust dat er nog heel veel te leren valt‘ – Lot 

Het draait allemaal om de manier waarop je feedback geeft. En hoewel het essentieel is om vertrouwen te hebben in jongeren, is het ook belangrijk om hen soms op een constructieve manier te begeleiden. 

Een klein begin met een groot effect  

Het is dus belangrijk om jongeren te vertrouwen en op een positieve manier feedback te geven, te beleren. Maar wat hebben we deze Community Challenge geleerd over activeren? Voornamelijk dat het belangrijk is om klein te beginnen. Door je eigen netwerk te gebruiken en je cirkel van invloed klein te houden, kun je veel bereiken. Als jij iemand dichtbij je kunt overtuigen van jouw visie en enthousiasme, kan die persoon op diens beurt anderen overtuigen die weer dichtbij degene staan. Op deze manier zorg je voor een sneeuwbaleffect van invloed en betrokkenheid en kan je stapsgewijs een grote groep mensen activeren! 

Durf te vertrouwen 

Goed, veel geleerde lessen dus. Wat nu als we terugkijken op de slogan waarmee we dit artikel begonnen? We kunnen concluderen dat het motto ‘niet beleren, wel activeren’ deels klopt. Wat we vooral hebben geleerd, is dat jongeren veel kunnen bereiken als je ze het vertrouwen geeft en hen zelf ruimte biedt om het initiatief te nemen. Daarmee creëer je niet alleen betrokkenheid, maar ook duurzame verandering. Want als je jongeren écht de kans geeft om te leiden, zetten zij de eerste stappen naar een groenere toekomst voor ons allemaal.   

Foto door Coen Koppen